در این نشست تخصصی که با همکاری دانشکده مهندسی چوب و کاغذ، کلینیک مادر تخصصی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، کارخانه گلستان کاغذ پرشیا، شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران و شهرداری تهران در بستر مجازی به  آدرس: ://meet.gau.ac.ir/ch/002shttps  با حضور جمع زیادی از اهالی صنعت، دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و همچنین کارشناسان، دانشجویان و علاقمندان این صنعت برگزار گردید، دکتر ایمان اکبرپور و دکتر مژده مشکور به عنوان دبیران این جلسه در ابتدا ضمن عرض خیرمقدم و خوش‌آمد به حاضرین و توضیحات لازم در مورد اهداف اصلی نشست و محورهای عمده آن خاطرنشان کردند که استفاده از فناوری بازیافت کاغذهای باطله و همچنین فرآورده‌های کامپوزیت چوبی باید به عنوان یک راه‌کار مؤثر و کارآمد از جنبه‌های مختلف زیست‌محیطی، فنی، اشتغال‌زایی و اقتصادی مورد توجه قرار گیرد. دکتر ایمان اکبرپور ضمن تشریح راهکارهای مطلوب در شرایط فعلی کشور بیان داشت که این فناوری باید بیش از پیش در مورد تمامی محصولات لیگنوسلولزی به‌کار گرفته و به عنوان یک امر ضروری توسط دستگاه اجرایی و سازمان‌های ذی‌ربط مورد عنایت ویژه قرار گیرد. در این نشست سخنرانان محترم از منظر مختلف دیدگاه کلی خود را در ارتباط با جنبه‌های مختلف صنعتی، اقتصادی، کسب و کار و اشتغال، فرهنگی و.. موضوعیت این نشست بیان داشتند و جمع‌بندی نهایی به شرح ذیل می‌باشد:

• دکتر تقی طبرسا استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان بازیافت چوب و فرآورده های لیگنوسلولزی را اولویت مهم بخش صنایع سلولزی کشور  قلمداد کرد و در این زمینه کاهش سطح جنگلها، بیابان‌زائی، بحران ریزگردها، افزایش آلودگی‌های محیط زیستی، گرمایش زمین و برنامه های سخت گیرانه تر برای قطع درختان جنگلی، افزایش مصرف چوب و محصولات چوبی، کمبود منابع چوبی موردنیاز صنعت چوب و فراورده های چوبی و افزایش سرسام آور قیمت چوب و فرآورده‌های چوبی همه تاکید بر اهمیت وضرورت بازیافت چوب و فرآورده‌های چوبی دارند. ایشان بیان داشتند که توسعه و رشد تکنولوژی و پدید آمدن روش‌های نوین تولید و تجهیزات و ماشین آلات جدید در صنعت چوب زمینه جمع آوری و تبدیل ضایعات چوب و فرآورده‌های چوبی به محصولات جدید را فراهم نموده است به‌طوری که پسماندهای چوبی دیگر یک بحران محیط زیستی و مشکل صنعت چوب نیست بلکه یک منبع جدید مواد اولیه برای صنایع جدید محسوب می‌شود که هم ارزش افزوده و هم اشتغال آفرین است. در ادامه ایشان ظرفیت‌های جدید ضایعات چوب و فرآورده‌های چوبی و روش‌های تبدیل این ضایعات به محصولات جدید را تشریح نمود.

• دکتر سعید مرادی‌کیا دکتری محیط زیست و مدیر آموزش‌های شهروندی سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران ضمن اشاره به اینکه امروزه مدیریت صحیح و بهینه پسماندها به یکی از محورهای اصلی نشست‌های بین المللی با موضوع گرمایش کره زمین تبدیل شده است، یکی از دغدغه‌های فعالان زیست محیطی کشور را بهره‌برداری های غیراصولی از جنگل‌های شمال، آتش‌سوزی‌های متعدد، زمین‌خواری و  دفن بیش از 70 درصد از کل پسماند تولیدی در کشور (حدود 50 هزار تن در روز) بیان داشتند. ایشان تاکید کردند که با توجه به ساختار شبه دولتی و ناکارآمد شهرداری‌ها، عدم جذب نیروهای متخصص (همچون متخصص صنایع چوب و کاغذ) و همچنین عدم ارتباط شهرداری‌ها با دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی، مدیریت برخی از انواع پسماندها از جمله پسماندهای چوب و کاغذ و سایر پسماندهای لیگنوسولوزی تولیدی در منابع شهری و روستایی از روند تخصصی و علمی بهینه برخودار نبوده و در نهایت مراکز دفن را می‌توان به عنوان مقصد نهایی دفع آنها در نظر گرفت. همچنین ایشان خاطرنشان کردند که در طول چند دهه گذشته تمرکز اصلی دانشگاه‌های تخصصی مهندسی صنایع چوب و کاغذ کشور بر تولید محصولات نوین مهندسی و بهره‌گیری از مواد اولیه جدید بنا نهاده شده و موضوع بازیافت و استفاده مجدد از پسماندهای چوبی، کاغذی و لیگنوسولوزی صنعتی و حتی شهری جز اولویت‌های پژوهشی و تحقیقاتی نبوده است.

• دکتر قاسم اسدپور دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ضمن اشاره به پیشرفت‌های اخیر صورت گرفته در زمینه به‌کارگیری فناوری‌های نانو و زیست‌فناوری در سطح جهانی و همچنین داخلی بیان داشت که کاربرد فناوری نانو و استفاده از نانوذرات در صنعت کاغذسازی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و روز به روز نوآوری‌ها و کاربردهای مربوط به آن در حال گسترش است و نتایج استفاده از نانو ذرات و همچنین تیمارهای آنزیمی حاکی از  بهبود ویژگی‌های کلی خمیرکاغذ بازیافتی می‌باشد.

• دکتر الیاس افرا دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مهندسی چرخه آب را به عنوان یکی از موضوعات مهم پیش‌روی صنعت کاغذسازی بیان کردند و تاکید داشتند که در این زمینه بازیافت محصولات سلولزی مختلف می‌تواند از نقطه‌نظر کاهش مصرف کلی آب در مقایسه با تولید خمیرکاغذ بکر حائز توجه بیشتر باشد اما در مورد کاغذهای بازیافتی این مسئله نیز باید از نظر نوع و کیفیت ماده اولیه و کاغذ تولیدی، سیستم مدیریت چرخه آب و کیفیت آب فرآیندی مورد توجه ویژه قرار گیرد. ایشان از موارد مهم در مدیریت موفق چرخه آب به جداسازی مؤثر حلقه‌های آب، استفاده از جریان معکوس آب، عدم اختلاط آب خطوط مختلف، استفاده از تکنولوژی کلیه یا تصفیه و استقرار بافرهای آب اشاره کردند که هرکدام از آنها در فرآیندهای خمیرسازی، رنگ‌بری و ماشین کاغذ می‌توانند نقش‌های بسیار مهمی را ایفا کنند.

• دکتر احمدرضا زاهدی مهندس خط تولید ماشین کاغذ در شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران ضمن اشاره به شیوع بیماری کووید-۱۹ در دسامبر ۲۰۱۹ از شهر ووهان اشاره داشتند که این ویروس اثر بزرگی بر زنجیر تامین در عرصه جهانی داشته و چالش‌های زیادی نیز بر صنعت خمیر و کاغذ در این عرصه وارد کرده است. از طرف دیگر این پاندمی امکانات بی نظیری از جمله تقاضای رو به رشد محصولات بهداشتی شخصی، بسته‌بندی محصولات غذایی، بسته بندی با کاغذهای کنگره ای، کاغذهای مخصوص پزشکی برای تولیدکنندگان خمیر و کاغذ در مناطق مختلف جهان فراهم کرده است اما کسب و کار جداسازی مواد بازیافتی از پسماند، همواره با چالش روبرو بوده و جداسازی مواد مخلوط شده با هم به‌دلیل نیاز به ماشین آلات و نیروی کار، پیچیده می‌باشد و در این زمینه فناوری بازیافت با شروع پاندمی کووید 19پیچیده‌تر از قبل نیز شده است.

• دکتر محمدهادی آریائی منفرد استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ضمن اشاره به قيمت زیاد انرژی و هزینه‌های بسيار زیاد بخش سرمایه‌ای آن از یک طرف و رشد بی‌رویه صنعتی شدن جوامع و نياز روز افزون آنها به انرژی از طرف دیگر تاکید کردند که کشورها باید برای جلوگيری از مصرف زیاد و غيربهينه انرژی و همچنين کاهش هزینه‌های توليد و افزایش رفاه عمومی، سياست‌های مناسبی را در راستای بهينه‌سازي مصرف انرژي به مرحله اجرا در آورند. ایشان خاطرنشان کردند که تجزیه و تحليل دقیق وضعيت فعلی صنایع خمير و کاغذ، برنامه‌ریزی برای ارتقاء بهره‌وری انرژی، توسعه بخش بازیافت، ایجاد انگيزه و آگاهی لازم نسبت به ضرورت کاهش مصرف انرژی، اجرای برنامه و ارزیابی برنامه از جمله مراحلی هستند که به منظور دست یابی به توسعه پایدار در کشور باید مورد توجه قرار گيرند.

• دکتر علی قاسمیان دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و دکتر ایمان اکبرپور استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به طور مشترک ضمن ارائه جدیدترین آمار از سازمان‌های معتبر جهانی، مهمترین پیشرفت های اخیر جهانی در ارتباط با بازیافت انواع مختلف کاغذهای بازیافتی را مورد ارزیابی قرار دادند. دکتر قاسمیان عدم سازوکار مناسب در تدوین طرح کاربردی هدفمند بین دانشگاه، مراکز تحقیقاتی و دستگاه‌های مسئول و همچنین جنبه‌های فرهنگی را از عوامل اصلی جاماندن از پیشرفت‌های جهانی قلمداد کرد. دکتر اکبرپور در ادامه بیان داشتند که صنعت خمیرکاغذ با تقاضای روزافزون برای کاغذ و مقوای با کیفیت مواجه است و این مسئله موجب شده تا از الیاف بازیافتی حداکثر استفاده به‌عمل آید. ایشان ضمن اشاره به آخرین گزارش‌های منتشر شده، تاکید کردند که میزان دفن سطحی ضایعات کاغذی طی ده سال اخیر کاهش قابل‌ملاحظه‌ای را نشان داد و از حدود 33 میلیون تن (در سال 2008) به حدود 5/21 میلیون تن در سال 2019 رسیده است و تا سال 2028 نیز به کمتر از 20 میلیون تن کاهش خواهد یافت. در ادامه ایشان نرخ کلی بازیافت در ایران را حدود 15 الی 26 گزارش کرد که این نرخ متناسب با متوسط نرخ جهانی بسیار کم بوده و در این زمینه باید بسترهای فرهنگی در جامعه فعالیت بیشتری داشته باشند و در اذهان عمومی از این منابع بازیافتی به عنوان یک زباله دورریختنی تصور نشود بلکه به عنوان سرمایه ملی می‌توانند به سایر فرآورده‌ها تبدیل شوند.

• دکتر علی رفیقی دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان توجه عمیق به فرهنگ جامعه و الگوها و ارزش‌های فرهنگی آن کشور را یکی از مطمئن‌ترین راهکار رشد و اصلاح هر جامعه‌ای بیان کردند که به نوعی سایر امورات جامعه از جمله مباحث اقتصادی و اجتماعی را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. ایشان خاطر نشان کردند که به دلیل اهمیت موضوعات فرهنگی اغلب کشورهای پیشرفته بودجه‌های کلانی را در جهت فرهنگ‌سازی جامعه و اطلاع‌رسانی به‌موقع اختصاص می‌دهند. ایشان ضمن اشاره به آمار بازیافت اغلب محصولات مصرفی من جمله فرآورده‌های کاغذی و چوبی در بسیاری از کشور اروپایی بیان کردند که فرهنگ بازیافت و نهادینه شدن آن از مبدأ یکی از شاخص‌های پیشرفت و توسعه کشور محسوب می‌شود. با توجه به اینکه بازیافت از ارکان زنجیره مدیریت مواد زائد جامد از جمله کاغذ و فراورده‌های لیگنوسلولزی  محسوب می‌شود، بهترین و آرمانی‌ترین شکل بازیافت گسترش فرهنگ بازیافت، تفکیک از مبدأ است. در این بین نقش بی بدیل آموزش با روش‌های متنوع و ابزارهای سخت و نرم آن در فرهنگ‌سازی بر کسی پوشیده نیست و بی شک خانواده، مدارس، دانشگاه‌ها و رسانه‌های صوتی و تصویری، شهرداری‌ها و سازمان بازیافت در جبهه اول این مسئولیت خطیر قرار دارند هرچند از قدرت شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی نیز نمی‌توان به‌راحتی چشم‌پوشی کرد و سه اصل مهم 1) کاهش تولید زباله 2) استفاده مجدد  و 3) بازیافت، در مدیریت پسماند مواد زائد جامد شهری مورد توجه و تاکید است.

• 

•